معنی راست آب - جستجوی لغت در جدول جو

راست آب

لغت نامه دهخدا

دست آب

آبی که با آن دست و رو را بشویند، آب دست، کنایه از وضو

فرهنگ فارسی عمید

راست دل

ساده دل، پاک دل، خوش قلب

فرهنگ فارسی عمید

راست گو

ویژگی کسی که سخن راست می گوید

فرهنگ فارسی عمید

راست طبع

خوشطبع، خوش سلیقه، خوش ذوق، اهل دل، اهل حال، برای مثال آن کس که نه راست طبع باشد نه نکو / نه عاشق کس بود نه کس عاشق او (سعدی۲ - ۷۳۱)

فرهنگ فارسی عمید

راست بر

آنکه دیگری را به راستی و درستی راهنمایی می کند، برای مثال سپهبد ز ملاح فرزانه رای / بپرسید کای راست بر رهنمای (اسدی - ۱۶۷)، در علم هندسه شکلی هندسی با اضلاع مساوی و موازی، راست پهلو، مربع مستطیل

فرهنگ فارسی عمید

راست پا

ویژگی ورزشکاری که با پای راست به توپ ضربه می زند، در ریاضیات متساوی الساقین

فرهنگ فارسی عمید

راست رو

آنکه به راه راست می رود، کسی که از راه راست منحرف نمی شود، راست رونده، برای مثال سعدیا راست روان گوی سعادت بردند / راستی کن که به منزل نرود کج رفتار (سعدی۲ - ۶۴۷)

فرهنگ فارسی عمید

راست تک

راست دو، راست رو، آنکه راست و مستقیم می رود، اسبی که راست می دود

فرهنگ فارسی عمید

راه آب

آبراه، آبراهه، آبرو، مجرای آب، نهر و جایی که آب از آن می گذرد، گذرگاه سیل

فرهنگ فارسی عمید

راست آب پی کوچک

(پَ یِ چَ)

نام یکی از پنج بلوک واقع در درۀ راست آب پی سوادکوه. (سفرنامۀ مازندران و استرآباد رابینو ص 42 بخش انگلیسی)

لغت نامه دهخدا

دست آب

(دَ)

دستاب. آبی که برای شستن دست و روی بکار برند. (یادداشت مرحوم دهخدا) ، آبدست. وضو. (آنندراج). آب وضو:
هم خلال از طوبی و هم آبدست از سلسبیل
بلکه دستاب همه تسکین رضوان آمده.
خاقانی.
یاﷲالعجب، دست آب بر بساط عبقری ریختن و به عادت عقربی گریختن نه آیین جوانمردان و رسم جوانمردی باشد. (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 101).
- دست آب ده، دهنده آب وضو. کسی که آب بر دست کسی ریزد تا برو وضو سازد: در وقت بیماریها آن مرحومه را تیماردار و خدمتگار وطشت نه و دستاب ده من بودم. (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 102). دست آب ده مجاورانش.
تحفه العراقین خاقانی (از آنندراج).
، طهارت گرفتن یا استنجا. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، بول. شاش. (یادداشت مرحوم دهخدا) ، آبی که در ظرفی نزدیک تنور گذارند و با هربستن نانی دست را بدان تر کنند. (یادداشت مرحوم دهخدا). به لهجۀ شوشتری دس ّاو گویند و آن آبی است که نان بایان (نانوایان) در ظرفی کنند و در وقت نان پختن دست بدان تر نمایند تا حرارت آتش اثر نکند. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، به معنی پختن طعام هم آمده است، چه اگر گویند: فلان خانم ’دس او’ نیکودارد، یعنی خوب طبخ می کند. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، شناوری یا سباحت. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی). متناسب با تعبیر دست به آب (آب بازی، شناوری) داشتن

دستاب. آبی که برای شستن دست و روی بکار برند. (یادداشت مرحوم دهخدا) ، آبدست. وضو. (آنندراج). آب وضو:
هم خلال از طوبی و هم آبدست از سلسبیل
بلکه دستاب همه تسکین رضوان آمده.
خاقانی.
یاﷲالعجب، دست آب بر بساط عبقری ریختن و به عادت عقربی گریختن نه آیین جوانمردان و رسم جوانمردی باشد. (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 101).
- دست آب ده، دهنده آب وضو. کسی که آب بر دست کسی ریزد تا برو وضو سازد: در وقت بیماریها آن مرحومه را تیماردار و خدمتگار وطشت نه و دستاب ده من بودم. (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 102). دست آب ده مجاورانش.
تحفه العراقین خاقانی (از آنندراج).
، طهارت گرفتن یا استنجا. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، بول. شاش. (یادداشت مرحوم دهخدا) ، آبی که در ظرفی نزدیک تنور گذارند و با هربستن نانی دست را بدان تر کنند. (یادداشت مرحوم دهخدا). به لهجۀ شوشتری دِس َّاو گویند و آن آبی است که نان بایان (نانوایان) در ظرفی کنند و در وقت نان پختن دست بدان تر نمایند تا حرارت آتش اثر نکند. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، به معنی پختن طعام هم آمده است، چه اگر گویند: فلان خانم ’دس او’ نیکودارد، یعنی خوب طبخ می کند. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، شناوری یا سباحت. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی). متناسب با تعبیر دست به آب (آب بازی، شناوری) داشتن

لغت نامه دهخدا

کاس آب

ته آب، بقیۀ آب روان در جوی پس از بستن آن از سرچشمه

لغت نامه دهخدا

راه آب

آبراه، آبراهه، گذر آب، گذرگاه آب، مجرای آب، راه آب، و نیز رجوع به ترکیبات ذیل راه شود

لغت نامه دهخدا

استذآب

(خوَرْ / خُرْ)

اًستذاءب النقد، گوسپندکی گرگ شد، و آن مثل است و در حق شخصی گویند که خوار و حقیر باشد و خود را بزرگ و برتر نماید. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

راست دل

(دِ)

که دلی راست دارد. که دور از کجی و بددلی است. پاکدل:
کسی را ندیدم از ایران سپاه
بجز راست دل رستم نیکخواه.
فردوسی.
ازو پهلوان جست راه سخن
که ای راست دل گوژپشت کهن.
(گرشاسبنامه ص 96).
پشت خم راست دل بخدمت تو
همچو نون والقلم همه کمر است.
خاقانی.
و نجم الدین ابی جعفر احمد عمران که او را وزیر راست دل گفتندی. (جامع التواریخ رشیدی)، ساده دل: عبداﷲ (بن عباس علی) را گفت: تو مردی راست دلی و دلیر این کار بدلیری تباه خواهی کرد. (مجمل التواریخ والقصص). و ترک با ادب و عقل بود و راست دل. (مجمل التواریخ والقصص)

لغت نامه دهخدا

راست پا

برپا، بر سرپا، قائم، و رجوع به راست پا آمدن شود

لغت نامه دهخدا

راست تک

(تَ)

راست روش. که راست و مستقیم میرود. که تک مستقیم و درست دارد، جواد ذو مصدق. اسب راست تک و راست روش. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

راست رو

(تِ)

در تداول عامه مواجه. مقابل. محاذی. روبرو: راست روی توپخانه، روبروی توپخانه. (یادداشت مؤلف)

لغت نامه دهخدا

راست طبع

(طَ)

که طبعی معتدل دارد. روان طبع. خوش ذوق. خوش سلیقه. مقابل کژطبع. اهل دل و حال:
مرا یکدم از دست نگذاشتی
که با راست طبعان سری داشتی.
(بوستان).
چون جاه و جلال و حسن و رنگ آمد و بو
آخر دل آدمی نه سنگست و نه رو
آن کس که نه راست طبع باشد نه نکو
نه عاشق کس بود نه کس عاشق او.
سعدی

لغت نامه دهخدا

راست قد

(قَدد)

راست قامت. سهی قد. راست بالا. کسی که قامت راست و مستقیم دارد: متمئل، مرد دراز و راست قد. (منتهی الارب). رجوع به راست قامت شود

لغت نامه دهخدا

راست که

(کِ)

همینکه. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

راست آب پی

(پَ)

یاراست پی. نام دره ای به مشرق سواد کوه. (سفرنامۀ مازندران و استرآباد رابینو ص 42 و 115 بخش انگلیسی)